Herramientas de usuario

Herramientas del sitio


cigarreras_una_historia_propia

Diferencias

Muestra las diferencias entre dos versiones de la página.

Enlace a la vista de comparación

Ambos lados, revisión anteriorRevisión previa
Próxima revisión
Revisión previa
cigarreras_una_historia_propia [2019/01/16 20:00] – editor externo 127.0.0.1cigarreras_una_historia_propia [2024/02/22 14:46] (actual) – editor externo 127.0.0.1
Línea 1: Línea 1:
-{{:wiki:tejedoras-de-humo.jpg?250 |}} +<blockquote> 
-<blockquote>//**El rey:** deseoso de elevar la renta del tabaco al grado de prosperidad y de aumento de que se es capaz (...), he recomendado el mayor esmero en las labores que se ejecuten en mis reales fábricas de cigarros de la península. Pero como sin que estas se arreglen y uniformen como es debido no será posible darles la extensión solidez de que son capaces, (...) [si no] **ocupando en ellas sólo las manos delicadas de las mujeres, que no usurpa las de los hombres a la agricultura y otros ramos que exigen robustez fortaleza**.// +{{:wiki:tejedoras-de-humo.jpg?250 |}}//**O rei:** desexoso de elevar a renda do tabaco ao grao de prosperidade e de aumento de que se é capaz (...), recomendei o maior esmero nos labores que se executen nas miñas reais fábricas de cigarros da península. Pero como sen que estas arránxense e uniformen como cómpre non será posible darlles a extensión solidez de que son capaces, (...) [se non] **ocupando nelas só as mans delicadas das mulleres, que non usurpa as dos homes á agricultura e outros ramos que esixen robustez fortaleza**.// 
  
 FERNANDO VII. Real Decreto. 19-12-1817.</blockquote> FERNANDO VII. Real Decreto. 19-12-1817.</blockquote>
-\\ \\ 
  
-\\ + 
-\\ +====== As cigarreirasunha historia propia ======
-====== Las cigarrerasuna historia propia ======+
 ---- ----
  
Línea 15: Línea 13:
 **Fuente: O orballo da igualdade** **Fuente: O orballo da igualdade**
  
-Los comienzos de la fábrica no debieron resultar especialmente atractivos para las trabajadoras coruñesas y de sus alrededoresla novedad y la dureza del trabajo y la situación de la fábrica, bastante apartada de la ciudad, desanimaron a muchas mujeres a solicitar trabajo en la nueva factoría. El futuro de La Palloza no parecía nada prometedor en sus primeros años de actividad.+Os comezos da fábrica non deberon resultar especialmente atractivos para as traballadoras coruñesas e dos seus arredoresa novidade e a dureza do traballo e a situación da fábrica, bastante apartada da cidade desanimaron a moitas mulleres para solicitar traballo na nova factoría. futuro da Palloza non parecía nada prometedor nos seus primeiros anos de actividade.
  
-<blockquote>//En cuando a las operarias, no sé que le diga; pues como está la fábrica tan desproporcionada de lejosel camino todo a la orilla del mar, descampadounos vientos nordestes que le hacen uno andar con el cuerpo dobladoLos inviernos de mucha aguan y largos entiendo que no irán 100 operarias a trabajar (...). Se han borrado más de 120; por muchas que vengan y se recibanno habrá nunca en esta fábrica 400 operarias. encomenzando a venir barcos, menos: la una porque tiene padrehermano o marido a quien servir y no las dejarán venir (...). Sin embargo, son muy desenvueltas; tratan en todo y trabajan en todo, y no están sujetasganar cuatro cuartos un ochavo por un manojo de cigarros; que más vale ir matarse en la mar, a desembarcar sal, sardinaspescado o coger marisco vender por las calles que estar allí.//+<blockquote>//En cando ás operarias, non sei que lle diga; pois como está fábrica tan desproporcionada de lonxeo camiño todo á beira do mar, escampadouns ventos nordestes que lle fan un andar co corpo dobradoOs invernos de moita augan e longos entendo que non irán 100 operarias a traballar (...). Borráronse máis de 120; por moitas que veñan e recíbansenon haberá nunca nesta fábrica 400 operarias. E  encomenzando a vir barcos, menos: a unha porque ten paiirmán ou marido a quen servir e non as deixarán vir (...). Con todo, son moi desenvoltas; tratan en todo e traballan en todo, e non están suxeitasgañar catro cuartos un oitavo por un feixe de cigarros; que máis vale ir matarse na mar, a desembarcar sal, sardiñaspeixe ou coller marisco vender polas rúas que estar alí.//
  
 Felipe PAMPILLÓN [mestre de labores]. Correspondencia familiar. 20-8-1908.</blockquote> Felipe PAMPILLÓN [mestre de labores]. Correspondencia familiar. 20-8-1908.</blockquote>
  
-Al contrario, las previsiones no se cumplieron y en La Palloza llegaron trabajar 4.000 mujeres a mediados del s. XIX, una cifra no superada por ninguna otra fábrica de la época en Galicia.+Ao contrario, as previsións non se cumpriron e na Palloza chegaron traballar 4.000 mulleres a mediados do s.  XIX, unha cifra non superada por ningunha outra fábrica da época en Galicia.
  
-Las tareas de desvelado de la hoja de tabaco eran realizadas casi siempre por las cigarreras más mayoresaquellas que perdieran habilidad en las manos o en la vista para realizar labores de mayor precisión. Hay que tener en cuenta que hasta que consiguieron el derecho de jubilación de 1936, las cigarreras permanecían en la fábrica hasta el fin de sus fuerzas físicas.+As tarefas de desvelado da folla de tabaco eran realizadas case sempre polas  cigarreras máis maioresaquelas que perdesen habilidade nas mans ou na vista para realizar labores de maior precisión. Hai que ter en conta que ata que conseguiron o dereito de xubilación de 1936, as  cigarreras permanecían na fábrica ata o fin das súas forzas físicas.
  
-La descripción de las condiciones de trabajo finales del XIX fue magistralmente plasmada por Emilia Pardo Bazán en su novela La Tribuna.+A descrición das condicións de traballo finais do  XIX foi maxistralmente plasmada por Emilia Pardo Bazán na súa novela Tribuna.
  
-Como la mayoría de las trabajadoras de las fábricas hasta 1936, cobraban por obra hechaAdemásy hasta que no se estableció la jornada máxima de las ocho horas, su horario permitía una flexibilidad a la hora de entrada y salida de la fábrica que les permitía atender también las labores del hogar.+Como a maioría das traballadoras das fábricas ata 1936, cobraban por obra feitaAdemaise ata que non se estableceu a xornada máxima das oito horas, o seu horario permitía unha flexibilidade á hora de entrada e saída da fábrica que lles permitía atender tamén os labores do fogar.
  
-Por otra parte, como su salario no era fijo, podían las cigarreras, especialmente las solterasdisponer de cantidades que no entregaban que invertían en ellas mismas (vestidos, zapatos complementos); esta situación, junto con la de trabajar en una empresa de participación estatal y de un monopolio que proporcionaba altos beneficios que garantizaban la continuidad de la factoría, hizo de la cigarrera una obrera identificable por su aspecto exterior y contribuyó a crear la imagen de las cigarreras como la “aristocracia de las obreras”. +Por outra banda, como o seu salario non era fixo, podían as  cigarreras, especialmente as solteirasdispoñer de cantidades que non entregaban que investían nelas mesmas (vestidos, zapatos complementos); esta situación, xunto coa de traballar nunha empresa de participación estatal e dun monopolio que proporcionaba altos beneficios que garantían a continuidade da factoría, fixo da  cigarrera unha obreira identificable polo seu aspecto exterior e contribuíu a crear a imaxe das  cigarreras como “aristocracia das obreiras”. 
 </WRAP> </WRAP>
 \\ \\
Línea 36: Línea 34:
  
 <WRAP center round box 90%> <WRAP center round box 90%>
-A pesar de que comúnmente se considera a las cigarreras como elementos que forman parte del cuadro de personal de las fábricas de tabacos, su estatus era el de “trabajadoras domiciliarias”, es decir, formaban parte de lo que se denomina “sistema domiciliario agregado”, un sistema que recoge elementos del sistema protoindustrial agrega otros de carácter industrial. +A pesar de que comunmente se considera ás  cigarreras como elementos que forman parte do cadro de persoal das fábricas de tabacos, o seu status era de “traballadoras domiciliarias”, é dicir, formaban parte do que se denomina “sistema domiciliario agregado”, un sistema que recolle elementos do sistema  protoindustrial agrega outros de carácter industrial. 
  
-Esta situación originaba una fuerte indefensión de las trabajadoras frente a la Arrendataria porque, al no estar consideradas como personal fijo (no ganaban un salario fijo por lo que también podían ausentarse días enterosno se les reconocían muchos derechos, especialmente el de jubilación. Esta situación resultaba ciertamente injusta ya que muchas trabajaban durante toda su vida y sólo dejaban de acudir por absoluta imposibilidad física.+Esta situación orixinaba unha forte indefensión das traballadoras fronte á Arrendataria porque, ao non estar consideradas como persoal fixo (non gañaban un salario fixo polo que tamén podían ausentarse días enteirosnon se lles recoñecían moitos dereitos, especialmente de xubilación. Esta situación resultaba certamente inxusta xa que moitas traballaban durante toda a súa vida e só deixaban de acudir por absoluta imposibilidade física.
  
-<blockquote>[Las cigarreras] suelen quedarse fuera de las sociedades de resistencia (…) ¿Fue el sindicalismo cosa exclusiva de hombres¿Fue propio de la mujer gallega de aquel período la sumisión en el taller? ¿Pensarían todas como aquella pescadera coruñesa que, irritada por la multiplicación incesante de paros en 1907 exclamó: “Malo rayo parta tanta huelga, tanto demonio¿Non basta cando non hai traballo?+<blockquote>[As  cigarreras] adoitan quedar fóra das sociedades de resistencia (…) Foi o sindicalismo cosa exclusiva de homesFoi propio da muller galega daquel período a submisión no taller? Pensarían todas como aquela peixeira coruñesa que, irritada pola multiplicación incesante de paros en 1907 exclamou: “Malo raio parta tanta folga, tanto demo Non basta  cando  non  hai  traballo?
  
-La realidad es más compleja y no aporta una respuesta unívoca. Hasta 1916 no se asocian a movimiento huelguístico algunoni siquiera al paro del Primero de MayoNo obstantesí se movilizan enérgicamente en cuantas ocasiones la Administración de la fábrica intenta recortar la remuneración a destajo o suprimir la flexibilidad del horario que aquellas disfrutaban. En varias ocasiones (1831, 1857 1902) su cohesión y el miedo que inspiraban obligan a la superioridad a retroceder. (Gérard BREY. El movimiento obrero en Galicia hasta 1930)</blockquote>+A realidade é máis complexa e non achega unha resposta unívoca. Ata 1916 non se asocian a movemento  huelguístico algúnnin sequera ao paro do Primeiro de MaioCon todosi se mobilizan enerxicamente en cantas ocasións a Administración da fábrica tenta recortar remuneración arreo ou suprimir flexibilidade do horario que aquelas gozaban. En varias ocasións (1831, 1857 ou 1902) a súa cohesión e o medo que inspiraban obrigan á superioridade para retroceder. (Gérard BREY. O movemento obreiro en Galicia ata 1930)</blockquote>
 </WRAP> </WRAP>
 \\ \\
  
-===== Extremadamente generosas y solidarias =====+===== Extremadamente xenerosas e solidarias =====
  
 <WRAP center round box 90%> <WRAP center round box 90%>
-<blockquote>¿Sabe usted lo que es esta fábrica? Una masonería de mujeres que, aunque hoy se arranquen el moño mañana se ayudarán todas como una legión de diablos” Emilia Pardo Bazán en sus notas para La Tribuna.</blockquote>+<blockquote>Sabe vostede o que é esta fábrica? Unha  masonería de mulleres que, aínda que hoxe arrínquense o moño mañá axudaranse todas como unha lexión de diaños” Emilia Pardo Bazán nas súas notas para Tribuna.</blockquote>
  
-Dada la desprotección de sus condiciones de trabajoa lo largo de toda su historia, las cigarreras se organizaron en diferentes asociaciones de socorro y ayuda mutua en diciembre de 1916 las cigarreras coruñesas fundaron la que había de ser la más importante de las sociedades nacidas en el seno de la fábrica de Tabacos de A Palloza: Unión Tabacalera. Sociedad Montepío de Obreras Cigarreras.+Dada desprotección das súas condicións de traballoao longo de toda a súa historia, as  cigarreras organizáronse en diferentes asociacións de socorro e axuda mutua en decembro de 1916 as  cigarreras coruñesas fundaron que había de ser a máis importante das sociedades nadas no seo da fábrica de Tabacos da Palloza: Unión Tabacalera. Sociedade  Montepío de Obreiras  Cigarreras.
  
-Aunque en su denominación figura la denominación de Montepío, la organización (formada con el apoyo de los ferroviarios) tuvo desde el principio durante toda su existencia, carácter de sindicato, de sociedad de resistencia.+Aínda que na súa denominación figura denominación de  Montepío, organización (formada co apoio dos ferroviarios) tivo desde principio durante toda a súa existencia, carácter de sindicato, de sociedade de resistencia.
  
-En su reglamento se aprecian importantes cambios con respecto a otros de este tipo de sociedades con una mayor extensión articulación, de forma que se pormenorizan las cuestionesSus objetivos están diseñados no solo para servir a las cigarreras de la fábrica coruñesa sino que están pensados para poder ser aplicados en cualquiera de las fábricas de tabacos existentes en ese momento en España.+No seu regulamento aprécianse importantes cambios con respecto a outros deste tipo de sociedades cunha maior extensión articulación, de forma que se pormenorizan as cuestiónsOs seus obxectivos están deseñados non só para servir ás  cigarreras da fábrica coruñesa senón que están pensados para poder ser aplicados en calquera das fábricas de tabacos existentes nese momento en España.
  
-Junto con la defensa de los intereses económicos de las asociadas, destaca también los valores de solidariedad con las restantes sociedades proletarias, así como la preocupación por la elevación cultural de las beneficiarias y la creación de una biblioteca como medio para potenciar esa formación. La asociación se declara apolítica y sin credo religioso determinado. Las primeras juntas directivas estuvieron desempeñadas exclusivamente por mujeres pero más tarde se incorporaron tabaqueros.+Xunto coa defensa dos intereses económicos das asociadas, destaca tamén os valores de  solidariedad coas restantes sociedades proletarias, así como preocupación pola elevación cultural das beneficiarias e a creación dunha biblioteca como medio para potenciar esa formación. asociación declárase  apolítica e sen credo relixioso determinado. As primeiras xuntas directivas estiveron desempeñadas exclusivamente por mulleres pero máis tarde incorporáronse tabaqueiros.
  
-A partir de su constitución, Unión Tabaquera mantuvo una intensa constante actividad a favor de la mejora de las condiciones laborales y salariales de cigarreras y tabaqueros, de modo que este colectivo era siempre un referente en salarios consideración social para los restantes gremios coruñeses.+A partir da súa constitución, Unión Tabaqueira mantivo unha intensa constante actividade a favor da mellora das condicións laborais e salariais de  cigarreras e tabaqueiros, de modo que este colectivo era sempre un referente en salarios consideración social para os restantes gremios coruñeses.
  
-Contó también con una Cooperativa Obrera de Consumo: un economato muy bien dotado.+Contou tamén cunha Cooperativa Obreira de Consumo: un economato moi ben dotado.
  
-Sin embargo los enfrentamientos internos seguían, lo que llevó a la creación de nuevas sociedades (Nueva Aurora) que representaban diferentes ideologías y cuyos enfrentamientos llegaron a paralizar la fábrica (huelga de agosto de 1917). También fueron importantes los enfrentamientos posteriores con la asociación Sindicato la Industria del Tabaco (CNT), especialmente por las diferentes visiones sobre las técnicas a emplear para conseguir mejoras. Tras los sucesos de 1934 llegaron a aproximarse pero la fusión no se llegó a producir.+Con todo os enfrontamentos internos seguían, que levou á creación de novas sociedades (Nova Aurora) que representaban diferentes ideoloxías e cuxos enfrontamentos chegaron a paralizar fábrica (folga de agosto de 1917). Tamén foron importantes os enfrontamentos posteriores coa asociación Sindicato Industria do Tabaco (CNT), especialmente polas diferentes visións sobre as técnicas para empregar para conseguir melloras. Tras os sucesos de 1934 chegaron a aproximarse pero fusión non se chegou a producir.
 </WRAP> </WRAP>
 \\ \\
-==== El sueño frustrado de las cigarreras ====+==== O soño frustrado das  cigarreiras ====
  
 <WRAP center round box 90%> <WRAP center round box 90%>
-Tampoco pudo concluir el sueño de las cigarreras de Unión tabaquera las conocidas popularmente como chaconeras- de poder utilizar por completo el edificio social que, con las aportaciones de 100 pesetas de las asociadas, comenzaron construir en 1932. Poseer un local social en las proximidades de las fábricas para el servicio de las cigarreras era una vieja aspiración y el edificio estaba prácticamente terminado en julio de 1936, incluso ya fuera inaugurado el salón de la planta baja en 1935.+Tampouco puido concluír o soño das  cigarreras de Unión tabaqueira as coñecidas popularmente como  chaconeras- de poder utilizar por completo edificio social que, coas achegas de 100 pesetas das asociadas, comezaron construír en 1932. Posuír un local social nas proximidades das fábricas para o servizo das  cigarreras era unha vella aspiración e o edificio estaba practicamente terminado en xullo de 1936, mesmo xa fose inaugurado salón da planta baixa en 1935.
  
-En el proyectoel edificio servía para albergar a la cooperativa, disponía de un amplio salón para representaciones teatrales (se hicieron algunas para recaudar fondos con los que terminar el edificio), conferencias, proyecciones de películas… Pero tras el 20 de julioel edificio fue incautado por la FalangeEn la actualidad está la sede de la UGTel sindicato en el que ingresó la Federación Tabaquera Española, formando parte de la “devolución del patrimonio sindical”. Pero no a sus propietarias. +No proxectoedificio servía para albergar á cooperativa, dispoñía dun amplo salón para representacións teatrais (fixéronse algunhas para recadar fondos cos que terminar edificio), conferencias, proxeccións de películas… Pero tras 20 de xulloedificio foi incautado pola FalanxeNa actualidade está sede da UXTsindicato no que ingresou a Federación Tabaqueira Española, formando parte da “devolución do patrimonio sindical”. Pero non ás súas propietarias. 
 </WRAP> </WRAP>
 \\ \\
cigarreras_una_historia_propia.1547665225.txt.gz · Última modificación: 2024/02/22 14:46 (editor externo)

Donate Powered by PHP Valid HTML5 Valid CSS Driven by DokuWiki