Urquiola
Ignacio Arnaiz
Relatos personales
«Eu vin aquí (A Coruña) cando se estaba construíndo a refinería; necesitaban unha persoa con experiencia en carga e descarga de petroleiros e seleccionáronme»
A proa da casa de Ignacio Arnaiz enfila ao Atlántico, por encima da praia de Riazor. Á beira da ventá sempre ten uns prismáticos cos que este mariño de 90 anos otea un mar que un día viu ardendo. «Serían as nove da mañá cando cheguei á oficina e avisáronme do accidente do Urquiola», do que mañá se cumpren 40 anos. «Eu vin aquí (A Coruña) cando se estaba construíndo a refinería; necesitaban unha persoa con experiencia en carga e descarga de petroleiros e seleccionáronme», comentaba. Cando ocorreu o accidente, «levaba 10 anos de capitán de porto; enseguida púxenme en contacto coa Comandancia de Mariña, que non sabían gran cousa. A información que me deron foi escasísima e dixéronme que era mellor que eu me achegase a velo».
O seguinte foi subir a un remolcador. Ao chegar ás inmediacións do petroleiro, «o barco xa derramara gran cantidade de cru, estaba escorado e empezaba a arder. A bordo só quedaban o práctico, Lebón, e o capitán, que puxeran a salvo á tripulación, uns 40, nun remolcador». Era a escena coa que se atopou Arnaiz.
«O capitán e o práctico, cando o barco empezou a incendiarse tiráronse á auga os dous desde unha altura duns 15 metros», evocaba este mariño que tamén sufriu un accidente cun petroleiro cando navegaba polo Ártico, entre os xeos ao chocar cun deles.
O capitán do Urquiola, Francisco Rodríguez Castelo, foi o único morto no accidente, «apareceu aos dous días», e o práctico salvouse «porque era un bo nadador e foi ata Mera, que son dúas millas de distancia».
Aquela mesma tarde, cando Arnaiz saía da Comandancia de Mariña o práctico chegaba á mesma, despois de nadar nun mar cuberto de chamas en varias lugares, e ser recollido nun areal: «Lembro a cara do práctico, de Lebón, aínda enche de petróleo e dicindo que aquilo non era nada». Lebón faleceu no 2012.
Arnaiz permaneceu durante case dúas horas no remolcador, mentres o Urquiola ardía cunha gran fumareda: «O fume obrigou a pechar o aeroporto de Santiago por falta de visibilidade».
Sobre a existencia das agullas de roca que provocaron o sinistro, Arnaiz explica:
«Sabíase e non se sabía; sabíase porque, segundo dixéronme na Comandancia de Mariña, ía chegar un barco da Armada para facer unha prospección da profundidade que había na entrada do porto». Estes baixos non estaban nas cartas náuticas, «sabíase que había algo, pero non estaba rexistradas».
O Urquiola foi despezado onde embarrancó coas súas 110.000 toneladas de cru.
Sete anos de loita
Cando faleceu o capitán do Urquiola, Francisco Rodríguez Castelo, a súa esposa, María Isabel Rodríguez Moreno, estaba embazada da súa segunda filla. Corenta anos despois, esta muller resume: «A miña vida foi o que é a vida para todo o mundo». Lembra os sete anos de loita para «deixar o nome do meu marido no seu sitio» xa que en primeiro momento «o culpabilizaban a el e, ao mesmo tempo, dábanlle medalla ao mérito naval».
Finalmente Isabel logrou o seu obxectivo: «Recoñeceron que non fora a súa culpa e indemnizáronme».
Hai algo «que non contei nunca pero pareceume moi mal:
mentres estaba na Comandancia esperando para saber o que pasaba co meu marido por alí ían pasando bandexas con xamón. Non me pareceu serio aquilo nin maneira de traballar…».