O esquecido gran proxecto industrial do Burgo

Pouco ou case nada se sabe do gran proxecto industrial do Burgo, que acabou arquivado no baúl dos recordos e do que nunca máis foi rescatado, o que levase á Coruña e a súa comarca para ser un gran polo industrial, como o foi Bilbao ou o cinto de Barcelona no seu momento.

Todo dá inicio por medio do presidente da Cámara de Comercio da Coruña, Ricardo Fernández-Cuevas e Salorio, que, a efecto de levar a bo termo un excelente proxecto, encarga o estudo técnico aos enxeñeiros coruñeses, Manuel Pérez Alcalde, Fernando Salorio Suárez, Víctor Solórzano Rodríguez e Fernando Cebrián Pazos. Este informe entrégase o 20 de febreiro de 1947 baixo o epígrafe de “Zonas Industriais Coruñesas SA”, entre as que figuran sociedades industriais, mercantís e bancarias de maior importancia na cidade.

Este proxecto pretendía converter a ría do Burgo nunha gran canle navegable para barcos de ata catro mil toneladas, estaría provisto de peiraos de atracada e zonas de carga e descarga, guindastres en todo o seu percorrido e bordeando as dúas marxes grandes extensións de terreos, sobre dous millóns de metros cadrados gandos ás marismas, o cal permitiría satisfacer as necesidades de espazo para a instalación de todas as industrias posibles. As obras realizaríanse no período duns cinco anos e o seu custo supoñería uns 116 millóns de pesetas.

Deste xeito, os terreos gañados ao mar serían dotados de comunicacións ferroviarias, estradas e instalacións adecuadas para a subministración de enerxía, para a desenvoltura das industrias alí instaladas.

Comunicacións

Elixiuse devandito punto como o ideal do ensanche industrial da Coruña, ao estar situado a só uns seis quilómetros da cidade, con excelentes comunicacións por estrada e ferrocarril. Punto abrigado dos temporais marítimos, podería ser un excelente porto unha vez acondicionado; a cada lado das súas respectivas ribeiras estableceríanse as industrias que A Coruña necesita para a súa expansión.

A ría conta con tres quilómetros de lonxitude na parte que é aproveitable (desde a ponte do Burgo ata a súa desembocadura) discorrendo por ela o río Mero, con pouca auga e en meandros que se asolagan durante a pleamar. A superficie asolagada nas mareas vivas equinocciales é de preto de dous millóns de metros cadrados, os cales poden ser convertidos en solares unha vez saneada a ría. Leste era o proxecto.

Barallábanse tres soluciones: cubrir o río Mero e converter toda a ría nun amplísimo solar; canalizar devandito río, facéndoo navegable na súa totalidade ata a Ponte do Burgo para os buques de maior calado; e por último canalizar o río ata a ponte da Pasaxe, facéndoo navegable para buques de 4.000 toneladas e canalizando o resto ata a ponte do Burgo para gabarras e barcazas. Esta última adoptouse como a solución máis económica e viable, obtendo unha zona industrial a realizar en poucos anos e con vista de ampliacións futuras.

A parte canalizada, duns catro quilómetros, dividiríase en dúas zonas. A primeira, desde a ponte da Pasaxe á desembocadura, sería navegable para barcos de catro mil toneladas, tendo unha anchura de 120 metros e unha calado de seis. Nela estaba prevista a instalación de estaleiros para construír buques de ata catro mil toneladas e situaríase a industria metalúrxica. A segunda zona, desde o ponte Pasaxe ao do Burgo, sería navegable só para gabarras e barcazas, con 75 metros de anchura e catro de calado. Por medio de pantaláns poderíase verificar a carga e descarga nesta zona e neste punto instalaríanse as demais industrias e existirían guindastres que permitisen as faenas de carga e descarga destas barcazas.

Para levar a cabo esta maxistral obra era preciso cortar parte da praia de Santa Cristina para facer a canle de entrada e construír un espigón de 850 metros cara á baía, que impedise a entrada de area na devandito canle e protexese ao mesmo dos temporais do Noroeste. A ambos os dous lados da ría construiríanse preto dun quilómetro de peirao de atracada para os barcos de máis calado.

Unha vez canalizada a ría, procederíase á desecación dos terreos lindeiros para a instalación de industrias, onde soamente había marismas. Sendo preciso empregar máis 40.000 toneladas de formigón, facer un dique de pedra lanzando ao mar 500.000 toneladas, construíndo 25.000 metros cúbicos de mampostería ordinaria e dragando preto de dous quilómetros cadrados de canle. A ría encheríase con sete millóns de metros cúbicos de terra procedente dos desmontes e da dragaxe da canle e da baía e ademais sería preciso expropiar 517.000 metros cadrados de terreos da ría para completar o proxecto.

Cando se entregou o proxecto indicouse que non se iniciaron as obras debido a que estaban en trámites oficiais obrigatorios e que probablemente pronto se obtería o permiso. Algo que nunca chegou e que levou a abandonar o ambicioso proxecto industrial da Coruña.